حشرات و حیواناتِ گزنده دیگر میتوانند موقعی که انسان را نیش میزنند، یک نوع سم به بدن آنها تزریق کنند. معمولاً سوزش آن جوری است که انگار صابون به داخل چشمت رفته باشد، درد زیادی ندارد ولی خیلی آزاردهنده است.
کندوی زنبورهای عسل پر از جنب و جوش بود. عدهای با عسل میآمدند و عدهای کندو را به قصد تهیه عسل ترک میکردند. بعضیها هم در کار لانهسازی بودند. خلاصه هرکس در کندو وظیفهای داشت و هیچ زنبوری بیکار نبود. نزدیکیهای ظهر بود که ناگهان یکی از زنبورهای کارگر فریاد زد: "به ما حمله کردهاند!"
همه زنبورها به تکاپو افتادند و سعی میکردند از کندو و زنبورهای نوزاد در مقابل مهاجم دفاع کنند. آن مهاجم کسی نبود جز فرید، پسر بازیگوش شهر قصه. او به سراغ کندوی عسل باغچه پدرش رفته بود تا فقط کمی سربهسر زنبورها بگذارد و نمیدانست که دارد به کلی زندگی آنها را به هم میریزد. فرید دستش را داخل کندو برد تا کمی عسل دربیاورد و بخورد. زنبورها خیلی وحشت کردند، چون میدیدند که کندویشان دارد از هم میپاشد و نزدیک است که همه زحمتهایشان هدر برود. در یک لحظه یکی از زنبورهای سرباز تصمیمش را گرفت و خودش را روی دست فرید انداخت و او را نیش زد و خودش هم بیحال افتاد (آخر میدانید؟ زنبوری که نیش میزند خودش هم میمیرد). فریاد فرید به آسمان رفت و دستش را از کندو بیرون کشید. آرامش به کندو بازگشته بود و همگی داشتند با احترام به جسد زنبور فداکار نگاه میکردند. بلافاصله عدهای از کارگرها زنبور مرده را از کندو بیرون بردند و بقیه مشغول ترمیم خرابیهایی شدند که شیطنت فرید به بار آورده بود.
از آن طرف فرید گریهکنان به خانه رفت. دستش قرمز شده و به شدت باد کرده بود. نوبت مادر بود که به داد پسر بازیگوشش برسد. او در حالی که یک قالب یخ روی دست فرید میگذاشت سرزنشش کرد که چرا انقدر زنبورهای پدر را اذیت میکند که آنها نیشش بزنند.
تو چه فکر میکنی؟ اگر فرید سربه سر زنبورها نمیگذاشت آیا به این روز میافتاد؟
چرا حشرات نیش میزنند؟
حشراتی مثل زنبور عسل یا زنبور سرخ و موجودات دیگر مثل عنکبوت و عقرب معمولاً زمانی حمله می کنند که احساس کنند در خطر هستند. گاهی اوقات آنها فقط به دلیل حفاظت از خاک، تار عنکبوت و یا لانهشان حمله میکنند و نیش میزنند.
حشرات دیگر مثل پشه و ساس (کنه) به این دلیل نیش میزنند که خون انسان را مکیده و بخورند تا بتوانند زنده بمانند. پشه ماده (خانم پشه!) به خون احتیاج دارد تا بتواند تخم بگذارد (آقای پشه هیچوقت کسی را نیش نمیزند!).
"ساس" هم یک نوع انگل است، یعنی در بدن جانوران دیگر زندگی میکند و خون آنها را میمکد تا زنده بماند.
نیش حشرات چگونه است؟
حشرات و حیواناتِ گزنده دیگر میتوانند موقعی که انسان (یا یک حیوان دیگر) را نیش میزنند، یک نوع سم به بدن آنها تزریق کنند. معمولاً سوزش آن جوری است که انگار صابون به داخل چشمت رفته باشد، درد زیادی ندارد ولی خیلی آزاردهنده است. جای نیش معمولاً به شکل یک برآمدگی خیلی کوچک – کوچکتر از یک نخودفرنگی – روی پوستت دیده میشود که خیلی هم میخارد. وقتی هم که آن را میخارانی، پوستت قرمز شده و خارش آن شدیدتر میشود.
نیش ساس میتواند یک دانه قرمز خیلی ریز روی پوست بهوجود بیاورد که حدود یک هفته یا بیشتر روی پوست بماند. اگر یک زنبور تو را نیش بزند، جای آن ورم کرده و ممکن است که نیش در پوست تو باقی بماند.
آیا دردم میگیرد؟
بیشتر وقتها نیش یک حشره چندان جدی نیست و فقط برای مدت کوتاهی ممکن است درد داشته باشد. بیشترین مشکلی که با جای نیش یک حشره خواهی داشت، احتمالاً خارش کلافهکننده آن است!
بیشتر وقتها گزش عقرب یا عنکبوت بیوه سیاه (یک عنکبوت سیاه رنگ که شوهر خود را می خورد!) ممکن است تو را به یک سفر کوتاه به بخش اورژانس بیمارستان بفرستد! اما این اتفاق همیشه هم نمیافتد، بزرگترها میتوانند تشخیص دهند که چهوقت لازم است به چنین سفری بروی.
اگر یکی از آن حشرهها نیشم زد، چهکار کنم؟
هر نوع حشرهای تو را گزید، اولین کاری که باید انجام دهی این است که به یک بزرگتر اطلاع دهی. او نگاهی به جای نیش خواهد انداخت تا ببیند چهکاری لازم است انجام شود.
اگر یک پشه تو را گزیده بود، سعی کن جایش را نخارانی. این کار شاید سخت باشد، اما خاراندن جای نیش پشه باعث بدتر شدن خارش شده و ممکن است آن نقطه متورم شده، خون بیاید یا حتی عفونت کند.
اگر یک زنبور ناقلا تو را نیش زد، یک بزرگتر باید بهسرعت نیش را بیرون بکشد. سپس آن ناحیه را با آب و صابون شسته و روی آن یخ قرار دهد. آنتیهیستامین (بگو: آن+تی+هیس+تا+مین) نوعی دارو است که میتواند برای کاهش خارش، درد و ورم ناحیه نیشخورده مفید باشد. اگر استامینوفن (بگو: اَس+تا+می+نُ+فِن) هم میتواند درد جای نیش را کاهش دهد. یک سری کِرِمها و محلولها هم وجود دارد که باعث کاهش حس خارش میشوند. البته این داروها را باید با مشورت پزشک مصرف کنی.
چهوقت باید کمک بگیرم؟
بعضی از آدمها به سم یک نوع حشره خاص (مثلاً زنبور) حساسیت دارند. اگر بعد از گزش یک نوع حشره دچار مشکلات تنفسی شدی، روی بدنت کهیر زد (کهیر برآمدگی قرمزی است که روی پوست میزند و میخارد) یا احساس کردی که حالت تهوع داری و ممکن است استفراغ کنی، احتمالاً به سم آن حشره حساسیت داری. فوراً به والدینت اطلاع بده تا تو را به بیمارستان برسانند.
اگر معلوم شود که تو به نیش زنبور حساسیت داری، پزشک یک نوع دارویِ خاص برایت تجویز خواهد کرد. این دارو به صورت آمپول بوده و باید تزریق شود.
چگونه پیشگیری کنم؟
تو میتوانی با دوری کردن از لانه زنبورها به راحتی از نیش آنها در امان بمانی. همچنین وقتی به پیکنیک میروی باید روی خوردنیها و نوشیدنیهای شیرین را بپوشانی و در محیط بیرون از خانه سعی نکنی حشرهها را دنبال کرده و بکُشی، این کار باعث میشود که آنها عصبانی شده و تو را نیش بزنند.
وقتی به پیادهروی میروی، سعی کن شلوار بلند و پیراهن با آستین بلند بپوشی و کفشت هم جوری باشد که حشرهها نتوانند داخل آن بروند!
بهترین راه برای در امان بودن از دست عقربها و عنکبوتها هم این است که از مکانهای مورد علاقه آنها دوری کنی، یکی از مهمترین این مکانها تودههای چوب یا هیزم است.
بازی کردن بیرون از خانه خیلی سرگرم کننده است، چه با حشره چه بیحشره. با کمی احتیاط و مراقبت به راحتی می توانی از بازی در بیرون از خانه لذت ببری، حتی اگر حشرات در اطرافت رژه بروند!
آخرین توصیه
یادت باشد که بیشتر حشرات گزنده تا احساس خطر نکنند، نیش نمیزنند. آنها موجودات زندهای هستند که مثل بقیه برای زنده ماندن تلاش میکنند. پس تا جایی که میتوانی سعی کن زندگیشان را به هم نریزی تا آنها هم از دستت عصبانی نشوند و نیشت نزنند. البته پشهها از این قاعده پیروی نمیکنند، آنها هرجا و هرزمان بتوانند انسان را نیش میزنند! امیدوارم هیچوقت گرفتار یکی از آن پشههای سمج که مدام در گوشَت وِزوِز کرده و دست آخر هم نوک دماغت را نیش میزنند، نشوی!
--------------------------------------------------------------
مترجم علمی و داستان پرداز: مستانه زاده رفیع